Blog

Έργο: Υπόσκαφη κατοικία στη ΝΔ Μήλο
Στάδιο: Πλήρως αδειοδοτημένη μελέτη [στο Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής και την Πολεοδομία]
 
Το 2011, μια ιδέα σε επίπεδο concept σχετικά με το πώς θα μπορούσε να παραχθεί αρχιτεκτονική υψηλού επιπέδου και χαμηλού οπτικού ίχνους στα ευαίσθητα τοπία των ελληνικών νησιών, έλαβε νομική μορφή μέσω της διάταξης για τα υπόσκαφα κτίρια στο Νέο Οικοδομικό Κανονισμό.
 
Ο συνδυασμός των στοιχείων του προς μελέτη οικοπέδου και του απαιτητικού κτιριολογικού προγράμματος ήταν ιδανικός για την εφαρμογή της προαναφερθείσας διάταξης.
 
Η πρόσβαση –τόσο για τα οχήματα, όσο και για τους πεζούς γίνεται από το βόρειο [πίσω] τμήμα του –συνολικής έκτασης 25 στρεμμάτων- γηπέδου. Εκφορικοί αναλημματικοί τοίχοι που εσωκλείουν το διάδρομο των οχημάτων και μια κλίμακα οδηγούν στο επίπεδο εισόδου και στάθμευσης.
 
Στη συνέχεια, ένα κλιμακοστάσιο –με ανελκυστήρα- οδηγεί στο επίπεδο του υπόσκαφου τμήματος της κατοικίας –ο οποίος έχει νότιο κύριο προσανατολισμό-, όπου χωροθετούνται:
1. ενιαίος χώρος κουζίνας-τραπεζαρίας που διαχωρίζεται από το χώρο του σαλονιού με ένα διαμπερές τζάκι
2. το master-bedroom με en-suite μπάνιο και δωμάτιο παιδιού επίσης με en-suite μπάνιο
3. τέσσερις [4] ξενώνες, όλοι με en-suite μπάνια.
Όλοι αυτοί οι χώροι ενώνονται λειτουργικά μέσω ενός διαμπερούς διαδρόμου, που επιτελεί ταυτόχρονα ρόλο αγωγού αερισμού του κτιρίου.
Να σημειωθεί ότι όλα τα μπάνια «βλέπουν σε μικρά φυτεμένα αίθρια.
 
Στη διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου του γηπέδου –με απόλυτο γνώμονα το ελάχιστο οπτικό και περιβαλλοντικό ίχνος και την εξασφάλιση μικροκλίματος- χωροθετούνται μια κολυμβητική δεξαμενή, επιπλέον υδάτινες επιφάνειες και λοιπές γεωμετρικές χαράξεις επί του εδάφους, μέχρι της σύμπτωσης του επιπέδου του υπόσκαφου με τους πλάγιους αναλημματικούς τοίχους.
 
Στην οροφή του κτιρίου, καθώς και σε όλο το υπόλοιπο οικόπεδο διατηρείται η υφιστάμενη καλλιέργεια σιτηρών. 
 
Συντελεστές:
Αρχιτέκτονες: Χρήστος Βλάχος, WIP architects, Δημήτρης Σακελλαρίου
Στατική μελέτη: Κατερίνα και Λήντα Μενάγια
Η/Μ μελέτη: Εμμανουήλ Αγαπάκης

off-season visit to the most popular [and maybe beautiful] Greek island

Κάθε ταξίδι γίνεται για διαφορετικό λόγο. Για εμένα και την παρέα που συνταξιδέψαμε στα τέλη του περασμένου Φλεβάρη στη Βηρυτό, κίνητρο υπήρξε η ακαθόριστη γοητεία που όλοι συμφωνήσαμε ότι νιώθαμε για αυτό τον προορισμό. Όλοι μας, σχεδόν κορεσμένοι από παραπλήσιες εικόνες και παραστάσεις της Κεντρικής Ευρώπης, αναζητήσαμε –και βρήκαμε- τον εναλλακτικό προορισμό που φανταστήκαμε για ένα 3ήμερο που προέκυπτε στα προγράμματά μας.
 
Η έρευνα έγινε.
Απευθείας πτήση –διάρκειας λιγότερης από 2 ώρες-.
Διαμονή -αναζητώντας κάτι παραπάνω από μια αποστειρωμένη ξενοδοχειακή εμπειρία- : airbnbστο σπίτι μιας αρχιτεκτόνισσας.
 
Η πτήση νυχτερινή. Το αεροπλάνο προσεγγίζει το αεροδρόμιο περνώντας νοτίως της χερσονήσου στην οποία εκτείνεται η Βηρυτός και έχουμε την πρώτη εικόνα μιας πόλης που φαίνεται ότι κινείται έντονα. Μέσα στον ιστό της πόλης διακρίνονται –αρκετοί- ουρανοξύστες.
 
Προσγείωση. Έντυπα για συμπλήρωση στοιχείων για την τουριστική βίζα. [Hint: αν έχεις «ακατάλληλη» σφραγίδα στο διαβατήριο σου από προηγούμενο ταξίδι, χάνεις! Ενημερώσου πριν ταξιδέψεις.]
 
Ταξί. Η οδήγηση, μία τρέλα. Οι κανόνες περιττεύουν.
 
Άφιξη στο –ψηλοτάβανο- airbnbόσπιτο, όπου νομίζεις ότι σε υποδέχονται φίλοι. Η ζεστασιά των Λιβανέζων είναι πασίγνωστη, αλλά ένα τόσο εγκάρδιο καλωσόρισμα μένει ανεξίτηλο. Το σπίτι είναι στην περιοχή Gemmayzeh [οδός Armenia] και η πρώτη έξοδος είναι αναπόφευκτη, μιας και είμαστε στο κατάλληλο μέρος, την κατάλληλη ώρα.
 
Ξημερώνει η πρώτη μας ημέρα στη Βηρυτό. Η πόλη βοά. Όλοι στην παρέα είμαστε διαβασμένοι για την πόλη και την ιστορία του Λίβανου. Για το λόγο αυτό, εκτός της σχεδόν επιβεβλημένης επίσκεψης στο Αρχαιολογικό Μουσείο, στο τζαμί Al-Omari και το Βράχο των Περιστεριών, αποφασίσαμε ότι θα αφιερώσουμε την πρώτη μέρα στη Βηρυτό, απλά χανόμενοι στους δρόμους της, τη δεύτερη νοικιάζοντας ταξί για μονοήμερη εκδρομή στο Batroun, τη Βύβλο [θεωρείται η αρχαιότερη πόλη στον κόσμο] και τη Harissa, ενώ η τρίτη μέρα ως συνέχεια της πρώτης.
 
Οι διαδρομές του περπατήματος αποφασίζονταν «επιτόπου» βάσει mini-σχεδίου επί χάρτου, ενστίκτου και βραχυπρόθεσμων προσδοκιών.
 
Τα βλέμματα των ανθρώπων που διασταυρωνόμαστε είναι καθαρά, οι φυσιογνωμίες τους αποκαλύπτουν τη πολυφυλετική και πολυπολιτισμική ιστορία της πόλης, καθώς Πέρσες, Έλληνες, Ρωμαίοι, Βυζαντινοί, Άραβες, Οθωμανοί και Σύριοι έχουν υπάρξει κατακτητές της πόλης μετά τους γηγενείς Φοίνικες.
 
Σε αντιστοιχία άλλων ιστορικών πόλεων της Μεσογείου, η Βηρυτός έχει γειτονιές με υψηλές πολεοδομικές πυκνότητες και άλλες –περιφερειακά- όπου παρατηρούνται χαμηλοί συντελεστές δόμησης –δηλαδή μεγάλα οικόπεδα με ακάλυπτους [πράσινους] χώρους, όπου αποπνέεται ένα flair γαλλικής αρχιτεκτονικής [ο Λίβανος ανήκε επισήμως μεταξύ 1914 και 1944 στη γαλλική σφαίρα επιρροής]. Αρχιτεκτονικά, εξαιρετικά δείγματα art-nouveau και Bauhaus κτιρίων συνυπάρχουν [σε ένα άτυπο mix-and-match] με εγκαταλειμμένα κτίρια και υπερμοντέρνες κατασκευές.
 
Τους διαφορετικούς συντελεστές δόμησης έρχονται να οξύνουν hi-rise κατασκευές [οι περισσότεροι σε φάση κατασκευής] με –προσδοκώμενη- χρήση γραφείων, καταστημάτων και κατοικιών, αποκαλύπτοντας εύγλωττα την πρόθεση της πόλης να μετασχηματιστεί σε ένα μοντέρνο οικονομικό κέντρο της περιοχής, με τα αντίστοιχα αρχιτεκτονικά σύμβολα-τοπόσημα.
Βέβαια –ακόμα και στους ντόπιους- προκαλεί απορία αν όλες αυτές οι νεοανεγειρόμενες επιφάνειες φιλοξενήσουν σύντομα χρήστες.
 
Εκτός όμως των πολεοδομικών στοιχείων, το μάτι πέφτει αυθόρμητα –και επαναλαμβανόμενα- στα εξής 3 φαινόμενα:
1.       στα καλώδια παροχής ηλεκτρικού ρεύματος που –σε πλεξούδες- διατρέχουν την πόλη, τις όψεις των κτιρίων και αιωρούνται κάθετα και παράλληλα ως προς τους δρόμους
2.       στα στρατιωτικού τύπου check-pointsκαι τις μπάρες απαγόρευσης εισόδου σε πολλούς από τους δρόμους τις πόλης [πληροφορηθήκαμε ότι -για λόγους ασφαλείας- συνηθίζεται η απαγόρευση κυκλοφορίας οχημάτων και πεζών σε δρόμους όπου μένουν σημαντικά πρόσωπα της πολιτικής και της οικονομικής ζωής της χώρας]
3.       στα σημάδια από τις σφαίρες στις όψεις –εγκαταλειμμένων και μη- κτιρίων ως «ενθύμιο» του εμφυλίου του 1975 και των διαφόρων αστικών συγκρούσεων που έγιναν μέχρι την τελική άρση της Συριακής κατοχής το 2005.
 
Απεχθανόμενος τους επιλόγους, απλά συμβουλεύω μετ’ επιτάσεως την επίσκεψη στη Βηρυτό. Θα σε ανταμείψει όποιο και αν είναι το κίνητρό σου.